چرا از یادگیری زبان خارجه(انگلیسی ، فرانسه ، عربی و ...) خسته و دلسرد می شویم ؟

امروزه اهمیت یادگیری زبان خارجه  (انگلیسی ، فرانسه ، عربی و ...) برای رفتن به خارج از کشور و کاربرد آن در عصر تکنولوژی برای خانواده ها ، دانش آموزان و دانشجویان از اهمیت خاصی برخوردار است . و همه را به تکاپوی فراگرفتن زبان خارجی و ثبت نام در زبانکده و یا خود خوانی (Self study) واداشته . زبان آموزان با انگیزه بالا و علاقه فراوان شروع به یادگیری و ثبت نام در مراکز زبان آموزی می کنند . خانواده ها که از تصمیم فرزندان خود خوشحال می شودن با میل و رغبت فراوان برای فرزندان خود امکانات آموزشی و تکنولوژِی فراهم می کنند و آنها را به مراکز زبان اموزی راهی می کنند .

در روزهای اول زبان آموزان با انگیزه فراوان زبان مطالعه می کنند ، تکالیف خود را انجام می دهند ، فایل های صوتی زبان اصلی گوش می دهند و بیشتر وقت خود را در اتاق مطالعه ، کتابخانه دانشگاه و کتابخانه های عمومی می کنند . برای یادگیری بهتر انواع فرهنگ ها لغت و کتابهای کمکی را خریداری می کنند با امید اینکه در یادگیری زبان مهارت عالی کسب کنند . درست است که امکانات حرف اول را در یادگیری هر حرفه و علمی می زند ولی داشتن همه اینها یادگیری و ا نگیزه بالا را تضمین نمی کند .

زبان آموزان رفته رفته احساس خستگی ، بی حوصلگی و بی انگیزگی می کنند به طوریکه اشتیاق خود را برای یادگیری زبان و رفتن به زبانکده از دست می دهند و از پرسش والدین در مورد نحوه فعالیت در زبانکده طفره می روند . کم کم نگاه به طولانی بودن راه یادگیری زبان و مبتدی بودن خود را می بینند و به بهانه های مختلفی از قبیل مشغله ، کار سنگین ، فرا رسیدن سال تحصیلی ، جشن ها و موارد دیگر از رفتن به زبانکده و یا یادگیری طفره می روند و با اولین بهانه بزرگ مثل سال تحصیلی و سنگینی ترم و یا موارد دیگر دیگر به زبانکده نمی روند و یا برنامه خود را پیگیری نمی کنند .

زبان آموز در این مرحله با خود روراست می شود و خود را در ابتدای راهی سنگین و پر فراز و نشیب و زمانبر می بیند و به خود حق می دهد که فعالیتهای خود را متوقف می کند .

به راستی دلایل اصلی و عمده این دلسردی و بی انگیزگی در زبان آموزان چیست ؟

چرا زبان آموزان با توجه به گذراندن چند ماه مطالعه و شرکت در کلاس هنوز هم توانایی مکالمه ای ساده درسطح معرفی خود را ندارند ؟

جبار راشدی کارشناسی ارشد مترجمی زبان انگلیسی و با سابقه 15 سال تدریس در دبیرستانها و زبانکده ها به این سوالات پاسخ می دهند .

1. نداشتن اهداف مشخص و محدود از لحاظ زمانی : زبان آموزان باید دارای هدفی مشخص ( اینکه هدف من از یادگیری زبان بالا بردن رتبه کنکور و یا شرکت در آزمون زبان انگلیسی و یا مکالمه مقدماتی ) باشد . مشخص کردن هدف شما برنامه و روش زبان آموز را تعیین می کند ، مثلا برای کنکور باید ضمن یادگیری زبان و شرکت در زبانکده باید در کلاسهای کنکور شرکت کند . یا مکالمه باید زبان آموز وقت بیشتری را به نگاه فیلم های آموزشی و زبان اصلی اختصاص دهد . اهداف زبان آموز باید در بازه زمانی مشخص باشد مثلا زبان آموز در دفتر خود یاد داشت کند که " من طی 6 ماه مکالمه را در سطح معرفی خود و شرحی از زندگی خود ، علائق خود را به زبان انگلیسی بالا می برم و به راحتی صحبت می کنم " توجه کنید هدف خود را با اطمینان به انجام و رسید ن به هدف بنویسید .

• توجه کنید که اهداف خود را با توجه به منطق و عقل و توانایی خود مشخص کنید . جدا از بالا بودن انگیزه و دلایل روانشناسی توجه به توانایی ها و سطح فردی حائز اهمیت است و از بروز دلسردی و بی انگیزگی در آینده جلوگیری می کند . مثلا اگر زبان آموزی در ابتدای راه یادگیری زبان و مبتدی بودن شرکت در آیلتس را هدف خود قرار دهد ممکن است سنگینی و دشواری راه او را دلزده کند . پس با اهداف کوتاه مدت و تجارب شیرین در یادگیری زبان مرحله به مرحله (Step by step) به جلو پیش بروید .

2. نداشتن برنامه زبان آموزی مکتوب : زبان آموزان باید برنامه پیشرفت روزانه خود را یادداشت کنند و پیشرفت روزانه  ، هفتگی و ماهیانه و سالیانه را ببینند . زبان آموز باید در دفترچه ای ساعات مطالعه خود را یادداشت کنند . مثلاً روز شنبه 16/5/1401 صبح 8-10 شنیداری ، و 12 تا 14 مکالمه و 16 تا 18  گرامر ( دستور زبان ) .توجه کنید روز می شود 6 ساعت ، هفته ای 42 ساعت و ماهی 168 ساعت و سالیانه 2016 ساعت زبان کارکرده اید . شما با مشاهده مقدار ساعات مطالعه انگیزه و اعتماد به نفس بیشتری پیدا می کنید و خود به  خود به شوق شما در ادامه یادگیری اضافه می شود . وقتی که کمیت کار خود را نبینید هیچ تصوری از مقدار زمان و در نتیجه حجم اطلاعات آموخته شده ندارید و دنبال مدرکی برای اثبات ناتوانی خود می گردید .
3. نداشتن فعالیتهای جانبی یادگیری زبان : زبان آموز نباید خود را محدود به یادگیری زبان در زبانکده کند . آنها باید ضمن انجام تکالیف زبان به طور صحیح و کامل به تماشای فیلمهای زبان اصلی ، کارتون و موسیقی زبان مورد نظر بپردازد تا دامنه کاربرد لغتهای آنان بیشتر و عینی تر شود ، کاربرد اصطلاحات و لغتها را با لهجه و آهنگ کلام خاص خود بیبند .

یکی از مواردی که به یادگیری بشتر زبان کمک می کند داشتن دفترچه ای همراه و کوچک برای ثبت لغتهای محیط زندگی و پیرامون خود می باشد . زبان آموز باید با انگیزه و چشمی جستجو گر به دنبال شکار کلمات و ثبت آنها بگردد . مثلا در درستگاه ATM بی تفاوت از پیام SORRY WE ARE REGREAR THIS ATM IS OUT OF SERVICE بگذرد ، این پیام را در دفتر چه خود بنویسید و در خانه اصطلاح  OUT OF SERVICE که به معنی خراب شدن است و یا REGREAT F معنای متاسف بودن است را یاد داشت کند و این مثالی از محیط زندگی است . و مثالهای دیگر خود می توانید از مترو و یا بیمارستان و یا تابلوهای سطح شهر پیدا کنید .
توجه کنید از نظر روانشناسی یادگیری لغت با تصویر سازی و تداعی مناسب به ثبت و یادگیری بهتر اطلاعات و طولانی وبودن ماندگی آن در ذهن کمک می کند .

4. نداشتن علاقه به گرامر ( دستور زبان انگلیسی ) : خواندن گرامر زبان انگلیسی ( دستور زبان انگلیسی ) برای نو زبان آموزان کاری خسته کننده ، سخت و کسلات آور است و اکثرا وقتی شروع به خواندن گرامر می کنیم احساساتی مانند خواب آلودگی ، نا امیدی و احساس ضعف و خمیازه به همراه اشک به سراغ ما می آیند و در نهایت منتهی به خواب می شود . در اینگونه موارد سعی کنید به موارد مورد علاقه خود ( مکالمه ، فیلم، خواندن کتابهای داستان کوتاه ) کنیم تا احساسات مثبت پیدا کنیم . گرامر را در حد مورد نیاز برای درسهای خود بخوانید و زیاد خود را با دستور زبان خسته نکنید تا بتوانید در این راه ثابت قدم بمانید ولی به عنوان یک تجربه این را می گویم که اهمیت گرامر را باید درک کنید تا خستگی آن را به جان بخرید . شما وقتی به زبان مادری ( فارسی ، عربی و ترکی و ...) صحبت می کنید خود به خود از دستور زبان استفاده می کنید مثلاً وقتی قصد دارید که کاری را فردا انجام دهید می گویید من فردا به مدرسه خواهم رفت . و اگر از شما بپرسند که این چه زمانی است ممکن است فقط بگویید آینده . توجه کنید زمان آینده ساده است و به انگلیسی می شود I will go home)  ( . شما با آشنایی با گرامر می توانید زمان جمله را با کمک کلمات بسازید و با تکرار و یادگیری یک زمان ساده و الگو گذاشتن آن در ذهن آن را به خاطر بسپارید و یا با پیدا کردن چندین زمان حال ساده در داستان کوتاه آن را کاملاً یاد بگیرید . توجه داشته باشید که تکرار و تکرار می تواند جای سخت کوشی را بگیرد .
5. نداشتن استمرار در یادگیری و نا امیدی و دلسردی : گاهی ممکن است که در دوره یادگیری زبان شما بنا به دلایل مختلف وقفه ای پیش آید و یا نتوانید بنا به دلایل مختلفی زبان را آنگونه که همیشه بوده اید ادامه دهید . در اینگونه مواقع نا امید نشوید و از گفتگوهای منفی با خود ( اینکه زبان فرار است و آن را فراموش کرده ام و یا هر چه خوانده ام پریده است و باید از صفر شروع کنم ) جلوگیری کنید . یادتان باشد که اطلاعات فقط از حافظه کوتاه مدت به حافظه بلند مدت انتقال می یابد و می توانید با روشهای یادآوری ( مرور – تکرار و دیگر موارد ) اطلاعات را به حافظه کوتاه مدت انتقال دهید که برای بیان و مکالمه شما از حافظه کوتاه مدت استفاده می کنید و در دسترس تر هستند استفاده می کنید .پس اگر وقفه و قطعی در برنامه های شما پیش آمد ناراحت و نا امید نشوید و همان حجم ثبت شده شما محفوظ می باشد و شما همچنان درارای ساعات مطالعه بالا در نمودار خود هستید .
6. نداشتن روشهای خود انگیزه دهی و مطالعه : برای هریک از ما پیش می آید که گاهی در زندگی با مشکلاتی روبرو می شویم ، ناراحتی پیش می آید و روحیه مطالعه و زبان خواندن را نداشته باشیم . در چنین مواقعی به طور معقول به خود حق دهیم که ناراحت باشیم و یا زمانی را استراحت کنیم ولی ارتباط خود را با زبان قطع نکنیم و حتی اگر شده با مرور سطحی و گذرا و خیلی سریع به کتابها و دفترهای کار با زبان آشتی کنیم . با خواندن چند مقاله انگیزشی روان شناسی و خواندن سرگذشت بزرگان و افراد موفقی همچون دکتر محمود حسابی ، بیل گیتس و ماری کوری و دیگر افراد برجسته به خود روحیه دهیم . خواندن کتابهای انگیزشی تاثیر فراوانی در تشویق و دلگرمی ما به انجام کار دارند . به برکت تکنولوژی اکنون از کوچک تا بزرگ تلفن همراه هوشمند دارند کافی است که عبارت چگونه انگیزه خود را بالا ببریم و یا چگونه زبان را آسان یاد بگیریم ؟ و یا حتی مواردی که شما را ناراحت و نا امید و دلسرد کرده را در اینترنت گوگل ( جستجو کنید ) .کلی مقالات و یا فیلمهای کوتاه می آید که می تواند به بالا بردن روحیه وانگیزه شما کمک کند . پس با خود انگیزه دهی با فیلم های انگیزشی و یا مقالات روان شناسی نگذاریم که نا امیدی و ناراحتی برنامه های ما را مختل کند  .

برای حسن ختام این مقاله به شما زبان آموزان عزیز توصیه می شود با توکل بر خداوند و همچنین داشتن برنامه خوب و منظم با پشتکار به مطالعه بپردازید . یادگیری زبان کاری است که نیاز به زمان ، انرژی و هزینه دارد که برای رسیدن به هدف باید صبر و استقامت داشته باشیم و در کوتاه مدت انتظار معجزه و یا کاری بزرگ نداشته باشیم ولی همیشه تحت هر شرایطی مطالعه خود را از 5 دقیقه تا نیم ساعت در روز داشته باشید . بعدها خواهید دید مجموع کل این دقایق ساعات و روزها کلی به دامنه لغت و زبان شما اضافه می کند . گاهی اگر خسته می شوید استراحت کنید ولی روز بعد را با انرژی بیشتر به کار ادامه دهید و یادگیری زبان را جزیی از برنامه روزانه خود قرار دهید . موفق و پیروز باشید .